حق توقف یا حق خواب در حمل و نقل چیست؟ +تعرفه حق توقف در سال ۱۴۰۳
زمان مورد نیاز برای مطالعه: 7 دقیقه
حق توقف یا حق خواب رانندگان
حق توقف یا حق خواب رانند، یکی از لغت های مربوط به حمل و نقل است که دارای قوانین خاصی میباشد. نرخ خواب کامیون و تریلی به هزینه ای گفته می‌شود که صاحب بار به راننده بابت ماندن بار در داخل خودروی باربری پرداخت میکند. جهت آشنایی با حق توقف در حمل و نقل با ما همراه باشید.
قوانین حق توقف در حمل و نقل چیست؟
هر زمان که کامیون پس از صدور حواله بارگیری توسط شرکت حمل و نقل، به علت عدم وجود امکانات صاحب کالا و یا به هر علت دیگری که راننده مقصر نباشد، بیش از ساعت تعیین شده برای بارگیری یا تخلیه بار معطل بماند، شرکت یا مؤسسه حمل و نقل اعزام کننده کامیون به نیابت از صاحب کالا وظیفه دارد که در قبال هر ساعت مازاد بر ساعت تعیین شده اولیه حق توقف به راننده یا مالک کامیون بپردازد.
الف) کامیون های ایران
- کامیونهای ایرانی حامل کالاهای صادراتی از/به داخل کشور به ترتیب ۳ و ۲ روز کاری معافیت از حق توقف برای بارگیری و انجام تشریفات در مورد صادرات، و انجام تشریفات گمرکی و تخلیه در مورد واردات میباشند.
- حق توقف کامیون های چادری، بغلدار، کفی، کانتینر بر، تانکر ، بونکر و سواری بر داخل کشور مبلغ ۱۹،۵۰۰،۰۰۰ ربال به ازای هر روز کاری، پس از کسر روزهای معاف میباشد.
- حق توقف برای انواع کامیون های یاد شده در بند ۱.۱در کشورهای اروپایی برای هر روز کاری ۱۷۵ یورو و در سایر کشورها ۱۷۵ دلار پس از کسر روزهای معاف میباشد.
تبصره: در صورتیکه زمان توقف پس از کسر روزهای معاف، بیش از ۵ روز کاری باشد، برای روزهای مازاد ۱۵% به تعرفه های فوق اضافه می گردد.
ب) کامیون های خارجی
- کامیون های خارجی حامل کالای صادراتی و یا وارداتی از/به داخل کشور به ترتیب دارای ۳و۲ روز کاری معافیت از حق توقف برای بارگیری و انجام تشریفات گمرکی در مورد صادرات و یا انجام تشریفات گمرکی و تخلیه در مورد واردات میباشند.
- حق توقف برای انواع کامیون های یاد شده در بند ۱.۱ الف در کشورهای اروپایی برای هر روز کاری ۱۷۵ یورو و در سایر کشورها ۱۷۵ دلار پس از کسر روزهای معاف میباشد.
ج) سایر ناوگان‌ها
- در مورد کامیون های کمرشکن ۷محور، ۹محور، ۱۱محور حق توقف در ایران نسبت به هر یک از بندهای فوق، حسب مورد به ترتیب ۱۵%، ۳۰% و ۵۰% افزایش می یابد.
- در مورد کامیون های کمرشکن ۷محور، ۹محور، ۱۱محور حق توقف در خارج از کشور نسبت به هر یک از بندهای فوق، حسب مورد به ترتیب ۶۰%، ۹۰% و ۱۲۰% افزایش مییابد.
- حق توقف کامیون های ۱۰ چرخ و ۶ چرخ در مورد هر یک از بندهای فوق حسب مورد به ترتیب معادل ۷۰% و ۶۰% تعرفه های تعیین شده میباشد.
- در مورد کامیون های ایرانی حامل مواد فاسد شدنی(یخچالی و ترمو) در ایران ۵۰% به تعرفه های حق توقف تعیین شده در بند ۱.۱ الف اضافه میگردد و در خارج از کشور ۳۰% به تعرفه های تعیین شده در بند ۱.۲ الف اضافه میگردد.
- در مورد کامیون های خارجی حامل موارد فاسد شدنی (یخچالی و ترمو) در ایران و در خارج از کشور ۳۰% به تعرفه های حق توقف تعیین شده در بندد ۱.۱ ب اضافه میگردد.
- در مورد تانکرهای ایرانی حامل کالای آتش زا و خطرناک (تحت شرایط بین المللی کالای خطرناک ) در ایران۵۰% به تعرفه های حق توقف تعیین شده در بند ۱.۱ الف اضافه میگردد و در خارج از کشور ۲۰% به تعرفه تعیین شده در بند ۱.۲ الف اضافه میگردد.
- در مورد تانکرهای خارجی حامل کالای آتش زا و خطرناک در ایران و خارج از کشور ۲۰% به تعرفه تعیین شده در بند ۱.۲ ب اضافه میگردد.
- تعرفه های حق توقف در کلیه موارد مشمول، برای کشنده و باگیری تواما و در مورد کامیون های یخچالی/ترمو نیز تواما و مشروط به روشن بودن یخچال میباشد.
- کامیون های که بعد از ساعت ۱۰ صبح روز کاری به گمرک مربوطه وارد و اسناد خود را تحویل نمایند آن روز کاری مشمول محاسبه ایام معافیت نبوده و محاسبه روزهای معاف از اولین روز کاری پس از آن صورت میگیرد.
- روزهای جمعه و تعطیل رسمی بشرح بند فوق، چنانچه در خلال مهلت معافیت کامیون ها واقع شوند، جزو روزهای معافیت منظور نخواهند شد.
تعرفه حق توقف در سال ۱۴۰۳
| ردیف | نوع خورو باری | نرخ حق توقف برای هر ساعت داخلی (ریال) | جریمه دیرکرد رانندگان روزانه | نرخ حق توقف برای هر ساعت پایانه های مرزی و گمرکات(ریال) | جریمه دیرکرد رانندگان روزانه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | نفت کش ۱۸ چرخ | ۸۰۰,۰۰۰ | ۷,۰۰۰,۰۰۰ | ۹۸۰,۰۰۰ | ۹,۱۰۰,۰۰۰ |
| ۲ | نفتکش سوخت رسال ۱۰ چرخ | ۶۰۰,۰۰۰ | ۷,۰۰۰,۰۰۰ | ۷۲۰,۰۰۰ | ۹,۱۰۰,۰۰۰ |
| ۳ | نفتکش سوخت رسان ۶ چرخ | ۴۵۰,۰۰۰ | ۴,۲۰۰,۰۰۰ | ۵۴۰,۰۰۰ | ۵,۶۰۰,۰۰۰ |
| ۴ | کشنده یخچال دار ۵ محور | ۱,۵۰۰,۰۰۰ | ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ | ۱,۸۰۰,۰۰۰ | ۲۱,۰۰۰,۰۰۰ |
| ۵ | کشنده یخچال دار ۴ محور | ۱,۳۰۰,۰۰۰ | ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ | ۱,۶۰۰,۰۰۰ | ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| ۶ | ۱۵ تن یخچال دار | ۱,۲۰۰,۰۰۰ | ۱۱,۲۰۰,۰۰۰ | ۱,۴۰۰,۰۰۰ | ۱۷,۰۰۰,۰۰۰ |
| ۷ | ۱۰ تن یخچال دار | ۱,۰۵۰,۰۰۰ | ۸,۴۰۰,۰۰۰ | ۱,۳۰۰,۰۰۰ | ۱۲,۵۰۰,۰۰۰ |
| ۸ | کشنده معمولی (کفی، بغلدار، چادری) ۵ محور | ۸۰۰,۰۰۰ | ۷,۰۰۰,۰۰۰ | ۹۷۰,۰۰۰ | ۸,۴۰۰,۰۰۰ |
| ۹ | کشنده معمولی (کفی، بغلدار، چادری) ۴ محور | ۷۲۰,۰۰۰ | ۷,۰۰۰,۰۰۰ | ۸۷۰,۰۰۰ | ۸,۴۰۰,۰۰۰ |
| ۱۰ | ده چرخ ۱۵ تن معمولی ۲ محور | ۶۰۰,۰۰۰ | ۵,۶۰۰,۰۰۰ | ۷۲۰,۰۰۰ | ۷,۰۰۰,۰۰۰ |
| ۱۱ | انواع کامیون تک ۱۰ تن ۲ محور | ۴۵۰,۰۰۰ | ۴,۲۰۰,۰۰۰ | ۵۴۰,۰۰۰ | ۵,۶۰۰,۰۰۰ |
| ۱۲ | کامیون ۵ تن (۹۱۱ معمولی) ۲ محو.ر | ۲۸۰,۰۰۰ | ۲,۸۰۰,۰۰۰ | ۳۴۰,۰۰۰ | ۲,۸۰۰,۰۰۰ |
| ۱۳ | کامیون کمتر از ۵ تن معمولی ۲ محو.ر | ۲۵۰,۰۰۰ | ۲,۱۰۰,۰۰۰ | ۳۰۰,۰۰۰ | ۲,۱۰۰,۰۰۰ |
| ۱۴ | تریلر کش دو طبقه | ۸۰۰,۰۰۰ | ۷,۷۰۰,۰۰۰ | – | – |
| ۱۵ | بونکر تریلر | ۸۴۰,۰۰۰ | ۷,۷۰۰,۰۰۰ | – | – |
| ۱۶ | بونکر ده چرخ | ۶۰۰,۰۰۰ | ۶,۰۰۰,۰۰۰ | – | – |
| ۱۷ | تریلی های کمرشکن ۵ محور | ۲۸,۰۰۰,۰۰۰ | ۸,۴۰۰,۰۰۰ | – | – |
| ۱۸ | تریلی های کمرشکن ۶ محور | ۳۴,۰۰۰,۰۰۰ | ۱۱,۰۰۰,۰۰۰ | – | – |
| ۱۹ | تریلی های کمرشکن ۷ محور | ۳۵,۰۰۰,۰۰۰ | ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ | – | – |
| ۲۰ | تریلی های کمرشکن ۹ محور | ۴۹,۰۰۰,۰۰۰ | ۱۷,۰۰۰,۰۰۰ | – | – |
| ۲۱ | تریلی های کمرشکن ۱۱ محور | ۶۳,۰۰۰,۰۰۰ | ۲۴,۰۰۰,۰۰۰ | – | – |
| ۲۲ | تریلی های بوژی به ازای هر محور | ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ | – | – | – |
هدف از حق توقف چیست؟
هدف از در نظر گرفتن حق توقف این است که از ضررهای احتمالی راننده به دلیل تأخیرات جلوگیری شود و به نوعی باعث تشویق صاحبان بار یا باربری‌ها برای بهینه‌سازی فرآیند بارگیری و تخلیه شود. به عبارت دیگر، این هزینه به عنوان جریمه‌ای در نظر گرفته می‌شود تا از تأخیرهای طولانی‌مدت جلوگیری شود.
دو هدف عمده برای در نظر گرفتن هزینه‌های حق توقف
- پرداخت نوعی غرامت به رانندگان بابت توقف کامیون برای تخلیه بار
- تشویق صاحبان کالا به تخلیه هرچه سریع‌تر کامیون به منظور استفاده مجدد از آن برای سایر محمولات
نکات مهم برای جلوگیری از حق توقف کامیون
- پیش برنامه‌ریزی دقیق: برای جلوگیری از هزینه‌های توقف کامیون، بهتر است از قبل برای محموله خود برنامه‌ریزی کنید و تمامی مراحل حمل‌ونقل را با دقت بررسی کنید.
- آماده‌سازی اسناد گمرکی: اسناد و مدارک گمرکی را پیش از موعد آماده کنید تا فرآیند ترخیص سریع‌تر و بدون مشکل انجام شود.
- ارتباط فعال با ذینفعان: هماهنگی و ارتباط مستمر با همه افراد و بخش‌های دخیل در حمل‌ونقل، از جمله رانندگان و دریافت‌کنندگان، به کاهش زمان توقف کمک میکند.
- پیگیری محموله در مسیر: پس از خروج محموله از مبدا، وضعیت آن را به‌طور مداوم پیگیری کنید تا از توقف ناخواسته جلوگیری کنید.
- تحلیل هزینه‌های توقف: هزینه‌های توقف کامیون را به‌دقت ثبت و تحلیل کنید تا بتوانید برنامه‌ریزی بهتری برای محموله‌های آتی انجام دهید و هزینه‌ها را کاهش دهید.
با رعایت این نکات، می‌توانید از توقف غیرضروری کامیون جلوگیری کرده و در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید.
شرایط اعلان بار و حق توقف در مبدأ بارگیری
با توجه به نوع ارسال درخواست اعلام بار شرکت حمل و نقل به واحد اعلام بار مستقر در پایانه بار که بر اساس درخواست صاحب کالا می باشند (صبح، ظهر، شب معمولی، شب پس از صدور) ، راننده طی زمان معلومی که در ادامه ذکر خواهد شد جهت بارگیری و خروج در اختیار شرکت حمل و نقل خواهد بود و پس از آن حق خواب شامل حال راننده می شود.
- اعلام بار صبح (ساعت ۸:۰۰) = به مدت ۱۲ ساعت از زمان باسکول در اختیار است.
- اعلام بار ظهر (ساعت ۱۴:۰۰) = تا ساعت ۱۰:۰۰ روز بعد تا زمانی که راننده بارنامه بگیرد.
- اعلام بار شب معمولی (ساعت ۲۰:۰۰) = شروع بارگیری ساعت ۸:۰۰ روز بعد می باشد که تا ساعت ۲۰:۰۰ در اختیار است. راننده ۱۲ ساعت در اختیار است.
- اعلام بار شب پس از صدور (ساعت ۲۰:۰۰) = تا ساعت ۱۰:۰۰ روز بعد در اختیار است.
نکته: تفاوت اعلام بار شب معمولی با اعلام بار شب پس از صدور در زمان بارگیری است به گونه ای که در اعلام بار شب معمولی، راننده صبح روز بعد اقدام به بارگیری میکند اما در اعلام بار شب پس از صدور، راننده همان شب بارگیری می نماید. در واقع اعلام بار شب پس از صدور برای محمولاتی است که در اعلام بار ظهر همان روز به هر دلیلی جذب نشده اند و صاحب کالا یا نماینده قانونی وی ریسک عدم بارگیری به موقع در شب و خسارات احتمالی را می پذیرد.
حق توقف مقصد تخلیه
- از زمان رسیدن راننده به انبار مقصد یا محل تخلیه اگر خارج از ساعات اداری نباشد، راننده به مدت ۷ ساعت در اختیار صاحب کالا برای تخلیه می باشد و پس از آن حق خواب تعلق خواهد گرفت.
- اگر راننده خارج از ساعات اداری در مقصد برسد، صاحب کالا مجاز به عدم تخلیه و موکول کردن آن به روز بعد بدون پرداخت حق خواب است.
نکته: به میزان حق توقف، پس از ۴۸ ساعت اولیه ۲۰% اضافه می شود.
جمع بندی
حق توقف در حمل‌ونقل به هزینه‌ای اطلاق می‌شود که به راننده بابت زمان توقف غیرضروری کامیون پرداخت می‌شود. این هزینه به منظور جبران زمان از دست رفته و تشویق به بازگشت سریع‌تر کامیون‌ها برای استفاده مجدد از آن‌ها تعیین می‌شود. با آگاهی از قوانین و نرخ‌های مربوط به حق توقف، صاحبان کالا می‌توانند از هزینه‌های اضافی جلوگیری کنند و فرآیند حمل‌ونقل را بهینه‌سازی کنند.
نظر شما در مورد این مقاله چیست؟
تفاوت میان حمل بار تجاری و شخصی از تهران به شهرستان
